Powyżej wykaz wszystkich częstotliwości nadawczych wszystkich programów Polskiego Radia w sierpniu 1980 r., zarówno ogólnopolskich jak i lokalnych. Dane pochodzą z tygodnika "RTV. Radio i Telewizja" nr 34 z 18-24 VIII 1980 r.
sobota, 6 kwietnia 2024
niedziela, 4 lutego 2024
Muzyka w Polskim Radio 50 lat temu (w 1974 r.), cz. 2
Radioodbiornik Unitra Diora DST-401 "Jubilat" stereo
(foto z Wikipedii)
Wybrane ramówki programów Polskiego Radia
sprzed 50 laty (z 1974 r.)
PROGRAM I
(na fali długiej 1.322 m)
Dzienniki:
5.00, 6.00. 7.00, 8.00, 9.00, 12.05, 15.00, 16.00, 19.00, 22.00, 23.00, 24.00, 1.00, 2.00, 2.55.
8.10 Melodie 7 stolic.
10.30 Pamiętnik z trzech mórz.
11.25 Refleksy.
11.30 Nasi ulubieńcy.
12.40 Koncert życzeń.
13.15 Rolniczy kwadrans.
13.30 Dyskoteka – Polska.
14.05 Dyskoteka – Węgry.
14.30 Sport to zdrowie.
14.35 Dyskoteka – Anglia.
15.10 Muzyka i poezja.
16.35 Wędrówki muzyczne po kraju.
17.00 Radiokurier.
18.00 Muzyka i aktualności.
18.25 Dziennik muzyczny.
19.15 Gwiazdy światowych estrad.
19.45 Kupić nie kupić posłuchać warto.
20.00 Podwieczorek przy mikrofonie.
21.30 Kronika sportowa.
21.40 Recital wieczoru - Aznavour.
22.15 Sobotnia rewia taneczna.
0.10 Koncert życzeń od Polonii zagranicznej.
0.30 Program nocny.
***
PROGRAM II
(na fali średniej 278 m i na UKF 68,33 i 68,96 MHz)
Dzienniki:
3.30, 4.30, 5.30, 8.30, 7.30, 8.30, 11.30, 13.30, 18.30, 21.30, 23.30.
6.35 Komentarz dnia.
7.00 Na śląskiej fali.
7.35 Prasowe echa.
8.35 Magazyn Publicystyki Naukowej.
9.40 Edward Grieg – suita.
10.45 J. Haydn: II kwartet fletowy G-dur.
11.00 Muzyka rozrywkowa.
11.35 Rodzice a dziecko.
12.06 Z cyklu „Nowe książki” (felieton red. A. Widery).
12.25 Za kierownicą.
13.35 „W szeregach walki o niepodległą i sprawiedliwą”.
14.15 „Dialogi z cieniem pt. „Stasio“’ (reportaż literacki).
14.35 Z twórczości Schumanna.
15.40 Śpiewa Chór Radia i TV Litewskiej.
15.50 Wiersze M. Jodłowskiego.
16.00 Studio Młodych - „Czata”.
16.25 Koncert życzeń.
17.00 „Nowe uprawnienia - nowe perspektywy”.
17.20 I liga polskiej piosenki.
18.00 Wiadomości śląskiej fali.
18.10 „U rodaków zza Olzy" – audycja słowno-muzyczna.
19.00 Jazz stereofonicznie, wieczór muzyczny (tylko na UKF 68.33 MHz i 68.96 MHz).
19.15 Lekcja języka francuskiego.
19.30 Matysiakowie.
20 00 Połów pereł.
20.15 Koncert „Po pracy - piosenka”.
21.15 Albert Roussel: suita z baletu pantomimy.
21.50 Muzyka stereofonicznie (tylko na UKF 68.33 MHz 1 68.96 MHz).
22.30 Radiovariete.
23.40 Piosenki w lirycznym nastroju.
***
(na UKF 67,94 MHz)
15.30 Dom pod Radostową (reportaż).
16.00 Grają uczniowie Liszta.
16.30 Piosenki i poezja śpiewana J. Tuwima.
16.45 Nasz rok 73.
17.05 „Noc na rozdrożu” (odcinek powieści).
17.15 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna
17.50 Kronika jazzu i piosenki - rok 1966.
18.30 Polityka dla wszystkich.
19.20 Książka tygodnia.
20.00 Korowód taneczny.
21.50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
22.45 Kabaret piosenki.
23.00 Wiersze M. Jastruna.
23.25 Mistrzowie spirituals.
***
Niedziela (6 I 1974 r.)
PROGRAM I (na fali długiej 1.322 m)
Dzienniki:
6.00, 7.00, 8.00, 9.00, 10.00, 12 05, 16.00, 19.00, 23.00, 24.00, 1.00, 2.00, 2.55.
7.30 Moskwa z melodią i piosenką.
8.30 Przekrój muzyczny tygodnia.
9.05 Fala 74.
9.15 Radiowy Magazyn Wojskowy.
10.05 „Radioferie” (magazyn).
10.25 Piosenka miesiąca.
11.00 Koncert życzeń miłośników muzyki poważnej.
12 10 Publicystyka międzynarodowa.
12.15 Wczoraj nagrane - dziś na antenie.
13.00 Zespół Dziewiątka: Romans studenta.
13.30 „Jedziemy, jedziemy szerokim gościńcem”.
14.30 W Jezioranach.
15.00 Koncert życzeń.
16 05 Teatr PR „Trzpiotka”.
16.45 Film i operetka.
17.15 Niedzielne spotkanie Studia Młodych.
18.08 Radiowa Rewia Rozrywkowa
19.15 Przy muzyce o sporcie.
20.00 Dyskusja na tematy międzynarodowe.
20.40 Spotkanie z pisarzem: Leon Kruczkowski.
21.30 Jarmark cudów.
22.30 Rewia piosenek.
23.05 Ogólnopolskie wiadomości sportowe.
23.20 Karnawałowe rytmy.
0.05 Kalendarz Kultury Polskiej.
0.40 Program nocny z Krakowa.
PROGRAM II
(na fali średniej 278 m i na UKF 68,33 i 68,96 MHz)
Dzienniki:
3.30, 4.30, 5 30, 6.30, 7.30, 8.30, 12.30, 18.30, 21.30, 23.30.
6.35 Wiadomości sportowe.
6.41 Koncert „Po pracy piosenka”.
7.35 Felieton literacki.
8.35 „Radioproblemy”.
8.52 Koncert na dzień dobry cz. I.
9.00 Informator kulturalny dnia.
9.02 Koncert na dzień dobry, cz. II.
9.20 „Z dziejów humoru i satyry”.
9.30 „Rzecz gustu” (magazyn).
10.00 Polskie zespoły radiowe.
10,30 Audycja dla niepalących.
11.00 „W pogodnym nastroju”: muzyka i humoreski.
11.50 „Porozmawiajmy”.
12.05 „Z orawską kolędą”.
12.35 Czy znasz tę książkę?
13.00 Muzyka stereofoniczna (tylko na UKF 68.33 MHz i 68,96 MHz).
13.00 Poranek symfoniczny.
14 00 Takty i kontakty.
14.45 Za kierownicą (tylko UKF 65.99 MHz).
15.30 „Radioferie” (magazyn): „To wszystko co lubię” (słuchowisko).
16.30 Koncert chopinowski z nagrań Lwa Oborina.
17.00 „Ludzie na wielkich budowach”.
17.30 Melodie i piosenki dla wszystkich.
18.00 Kolędy i pastorałki ukraińskie.
18.30 Stereofoniczny wieczór muzyczny (tylko na UKF).
18.35 Felieton aktualny.
19.00 Teatr PR: Wybieramy Premierę Roku - „A Jasia ucałuj”.
20.05 Mistrzowskie wykonania, mistrzowskie nagrania: słynni dyrygenci.
20.30 R. Schumann: koncert wiolonczelowy.
21.00 Polskie skrzydła.
21.15 Gwiazdy współczesnych scen operowych: Monserrat Caballe.
22.00 Lokalne wiadomości sportowe.
22.10 Zwycięzcy Międzynarodowych Konkursów Muzycznych.
22.30 Parnasik.
23.00 Słynne kaprysy orkiestrowe.
23.35 Z muzyki XX w.
PROGRAM III
(na UKF 67,94 MHz)
15.10 Piosenki z wędrownego szlaku.
15.30 Śpiewacy z Tych.
15.50 Zwierzenia prezentera.
16.45 Przypominamy Monique Leyrac.
17.05 „Noc na rozdrożu” (powtórka odcinka).
17.15 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
17.40 „Madonna z warkoczem” (słuchowisko).
18.30 „Mini-max” (audycja muzyczna).
19.05 Muzyka hinduska.
19.35 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20 00 Dzuba - gawęda.
20.10 Wielkie recitale.
21 05 Miłości i miłostki Aleksandra Puszkina.
21.25 Z kompozytorskiej teki Steve’a Winwooda.
21.50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.20 Studio Teatralne: Miklós Gyafas - „Niepokój”.
23.03 Eksperymenty muzyczne Wolfganga Duanera.
23.20 Wiersze M. Jastruna.
23.25 Melodie z francuskich filmów.
***
Przykładowe tygodniowe ramówki PROGRAMU III PR
(na UKF 65,99 MHz a potem 67,94 MHz)
(ze styczniu i listopada 1974 r.)
Ramówka Programu III w styczniu.
Poniedziałek (21 I 1974 r.)
7.30 Zawsze w poniedziałek – Jacek Fedorowicz.
7.40 Muzyczna zegarynka.
8.05 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
8.35 Przeboje lat 60-tych.
8.00 ,,Noe na rozdrożu" – odcinek powieści.
9.10 F. J. Haydn - Koncert skrzypcowy A-dur.
9.30 Nasz rok 74.
9.45 Urszula Sipińska solo i w duetach.
10.00 Gra Leningradzki Dixieland.
10.15 Siłaczka Anno Domini 1974.
10.25 Męskim okiem.
11.45 „Zamordowana królowa” (odcinek powieści).
12.25 Za kierownicą.
Przerwa techniczna?
17.05 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
17 15 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
17.40 Wieczór autorski - spotkanie z Janem Bijakiem.
18.00 Zapraszamy do studia.
18.30 Polityka dla wszystkich.
18.45 Bez tytułu.
19.05 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
19.35 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20.00 Trudny świat.
20.15 „60 minut na godzinę” (audycja satyryczna).
21.25 Nie czytaliście – to posłuchajcie.
21.45 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 „Trzy kwadranse jazzu” (audycja muzyczna).
23.00 Wiersze recytuje M. Voit.
23.05 Collegium musicum.
***
Wtorek (22 I 1974 r.)
4.57 Początek programu.
5.00 Stan pogody i wiadomości.
5.05 Hej, dzień się budzi!
5.30 Program dnia.
5.35 Muzyczna zegarynka.
6.00 Stan pogody i wiadomości.
6.05 Muzyczna zegarynka.
6.30 Polityka dla wszystkich.
6.45 Muzyczna zegarynka.
7.00 Ekspresem przez świat.
7.05 Muzyczna zegarynka.
7.30 Wyprawa do afrykańskiego Parku Narodowego.
7.40 Muzyczna zegarynka.
8.00 Ekspresem przez świat.
8.05 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
8.30 Program dnia.
8.35 Słynne tria beatowe.
9.00 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
9.10 Muzyka z polskich filmów.
9.30 Nasz rok 74.
9.45 Przypominamy: Yves Montand.
10.04 Partity Jana Sebastiana Bacha: IV Partita D-dur, gra Glenn Gould.
10.30 Ekspresem przez świat.
10 35 Dzień jak co dzień.
11.45 „Zamordowana królowa” (odcinek powieści).
11.57 Sygnał czasu i hejnał z Wieży Mariackiej.
12.05 Południowe wydanie magazynu „Z kraju i ze świata”.
12.20 Focus II.
12.25 Za kierownicą.
13.00 Na koszalińskiej antenie.
15.00 Ekspresem przez świat.
15.05 Program dnia.
15.10 Klasycy włoskiej piosenki.
15.30 Hej, hej sokole!
15.45 W kręgu jazzu.
16.05 Ballady Melanie Safki.
16.20 Portrety słynnych dyrygentów: Eugeniusz Mrawiński.
16.45 Nasz rok 74.
17.00 Ekspresem przez świat.
17.05 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
17.15 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
17.40 Ludzie i budynki – Theatrum mereatorium czyli dom kupca.
18.00 „Wołanie o słońce nad światem” płyta zespołu Dżamble.
18.10 „Rozszyfrowujemy piosenki” (audycja muzyczna).
18.30 Polityka dla wszystkich.
18.45 Fantazja elektryczna.
19.00 Ekspresem przez świat.
19.05 Tomik poezji śpiewanej.
19.20 Książka tygodnia: „...tu Felix Austria”.
19.35 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20.00 Dzieła i twórcy: Archangelo Corelli.
20.40 Lekcja języka niemieckiego.
20.55 Przebój za przebojem.
21.25 Słynne miniatury skrzypcowe: gra Leonid Kogan.
21 40 Na poboczu wielkiej polityki.
21.50 Opera tygodnia: Giuseppe Verdi – „Traviata”.
22.00 Fakty dnia.
22 08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna: Stephen Stills).
22.15 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym: „Nagrody i odznaczenia”.
22.45 Gra zespół Mongo Santamaria.
23.00 Swoje ulubione wiersze recytuje M. Voit.
23.05 Georges Moustaki w „Bobino”.
23.30 Koto - instrument jazzowy.
23.45 Program na środę.
23.50 Na dobranoc śpiewa Ella Fitzgerald.
24.00 Koniec programu i hymn
***
Środa (23 I 1974 r.)
5.35 Muzyczna zegarynka.
8.30 Polityka dla wszystkich.
7.30 Pierwsze dni akademickiego Wrocławia.
8.05 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
9.00 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
9.10 Koncerty Antonio Vivaldiego.
9.30 Nasz rok 1974.
9.55 W. Karolak – jazzowa „Podróż na południe”.
10.15 Lekcja języka niemieckiego.
11.45 „Zamordowana królowa" (odcinek powieści”).
12 25 Za kierownicą.
13.00 Na gdańskiej antenie.
15.30 Herbatka przy samowarze.
16.05 Psie szczęście.
16.15 Jan Jarczyk: „Koncert podwójny na 5 solistów i orkiestrę”.
16.37 Targi w Scarborough.
16.45 Nasz rok 74.
17.05 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
17.15 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
17.40 Dzieło pisane przez 100 lat.
18.20 „Twarz widza”.
18.30 Polityka dla wszystkich.
18.45 Sinatra a la bossa nova.
19.05 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
19.35 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20.00 Reminiscencje muzyczne: Igor Stawiński na skrzypcach Dushkina.
20.48 Teatrzyk Zielone Oko: „Gdzie byłeś, Ross”.
21.16 Villon śpiewany.
21.30 Emerson Lake And Palmer „Obrazki z wystawy” Modesta Musorgskiego.
21.50 Opera tygodnia.
22.03 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 „Trzy kwadranse jazzu” (audycja muzyczna).
23.00 Wiersze recytuje Mieczysław Voit.
23.05 Spotkanie z triem: West, Bruce and Laing.
23.50 Na dobranoc śpiewa Marie Laforet.
***
Czwartek (24 I 1974 r.)
5.35 Muzyczna zegarynka.
6.30 Polityka dla wszystkich.
7.30 Noc na Łomnicy.
8.05 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
8.35 Wojciech Młynarski przedstawia... .
9.00 „Koniec projektu Arka" (odcinek powieści).
9.30 Nasz rok 74.
10.04 Partity J. S. Bacha: gra Glenn Gould.
10.15 Hej, hej sokole (reportaż).
11.45 „Zamordowana królowa" (odcinek powieści).
12.25 Za kierownicą.
13.00 Piosenka na dobry początek.
13.05 Posłuchajcie - porównajcie.
14.10 Cabaretorium maius praemierae.
14.40 Piosenki z Lubelskich Giełd.
15.10 „Okręt jej królewskiej mości”.
15.30 Życiorys Jana Wąsika – Kilometr 23.
16.15 Dziękuję za pomysł.
16.45 Nasz rok 74.
17.05 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
17.15 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
17.10 W stronę współczesności (magazyn).
18.10 Muzyczne Oscary - Isaac Hayes.
18.30 Polityka dla wszystkich.
18.45 Solo na banjo.
19.05 Aktualności muzyczne z Paryża.
19 20 Książka tygodnia.
19 35 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20.00 Oczami Motyla.
20.45 Lekcja języka niemieckiego.
21.00 „Interradio” (audycja muzyczna).
21 50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
22.45 Przypominamy trio Peter, Paul and Mary.
23.00 Wiersze recytuje M. Voit.
23.05 „Laboratorium” (audycja muzyczna).
23.50 Na dobranoc śpiewa Michaj Burano.
***
Piątek (25 I 1974 r.)
6.05 Muzyczna zegarynka.
7.30 Psie szczęście.
8.05 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
8.35 Z kompozytorskiej teki Jacquesa Brela.
9.00 „Koniec projektu Arka" (odcinek powieści).
9.10 Portugalscy uczniowie Domenico Scarlattiego.
9.30 Nasz rok 74.
9.45 Dyskoteka na ślizgawce.
10.15 Lekcja języka niemieckiego.
11.45 „Zamordowana królowa” (odcinek powieści).
12.25 Za kierownicą.
13.00 Na łódzkiej antenie.
15.10 Piosenki Claude’a Levellle’a.
15.30 „Udany wieczór” (słuchowisko).
15.50 Nowe nagrania Programu III.
16 05 Drugie narodziny miasta (gawęda radiowa).
16.15 „Portugalskie dusze".
17.05 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
17.15 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
17.40 Przez cztery przełęcze.
18.00 Muzykalny detektyw.
18.30 Polityka dla wszystkich.
19.05 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
19.35 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20.00 „Twój portret” - śpiewa Łucja Prus.
20.35 Prosimy częściej: Barbara Ludwiżanka i Mieczysław Czechowicz.
20.50 „Ilustrowany Tygodnik Rozrywkowy” (magazyn satyryczny).
2150 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 „Trzy kwadranse jazzu” (audycja muzyczna).
23.00 Wiersze recytuje M. Voit.
23 05 Tylko dla melomanów: W. A. Mozart.
***
Sobota (26 I 1974 r.)
6.45 Muzyczna zegarynka.
7.30 Drugie narodziny miasta (gawęda radiowa).
8.05 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
8.35 W roli głównej Catherine Lara.
9.00 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
9.10 Jazzowy kabaret.
9.45 „Interradio” (audycja muzyczna).
10.15 G. F. Haendel: Koncert B-dur op. 4.
11.45 „Zamordowana królowa” (odcinek powieści).
12.25 Za kierownicą.
13.00 Na szczecińskiej antenie.
15.30 Odpowiedzi z różnych szuflad.
15.45 „Dookoła step” (śpiewa Czesław Niemen).
16.00 Partity J. S. Bacha: gra Glenn Gould.
16.25 Nowe piosenki Charlesa Trenta.
17.05 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
17.15 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
17.40 Pół żartem, pół serio.
17.50 Kronika jazzu i piosenki: rok 1969.
18.30 Polityka dla wszystkich.
19.05 Na estradzie Marek Grechuta.
19.20 Książka tygodnia: „…tu Felix Austria".
19.35 Muzyczna poczta UKF (audycja muzyczna).
21.10 Fotoplastikon - katedry francuskie.
21.50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
22.45 Ballady Georgesa Brassensa.
23.00 Wiersze recytuje M. Voit.
23.35 Śpiewają ,.Novi Singers”.
***
6.05 Melodie przebudzanki.
8.10 W książkach i w życiu.
8.35 Niedzielne rytmy.
9.00 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
9.10 Grające listy.
9.35 Sprawy Polaków: Godność narodowa dawniej i dziś.
10.15 Ilustrowany Tygodnik Rozrywkowy (magazyn satyryczny).
11.25 Zapomniane koncerty fortepianowe.
12.05 „Mata Hari" - cena sławy, prawda i legendy" (odcinek słuchowiska).
12.30 Między „Bobino” a „Olimpią”.
13.15 Przeboje z nowych płyt (audycja muzyczna).
14.05 Peryskop (magazyn wojskowy).
14.30 Królowa romansów cygańskich - Olga Kamieńska.
14.45 Za kierownicą: „Domek, w którym lubiłem mieszkać”.
15.50 Zwierzenia prezentera.
16.15 Wszystko o dobie.
16.45 Przypominamy: „Ćwiczenia z Szekspira”.
17.05 „Koniec projektu Arka” (odcinek powieści).
17.15 „Mój magnetofon” (audycja muzyczna).
17.40 „Głos" (słuchowisko).
18.30 „Mini-max” (audycja muzyczna).
19.05 Muzyka hinduska: Vilayet Khan.
19.35 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20.13 Wielkie recitale: „Wieczory sonat Emila Gilelsa”.
21.06 Poetycki dialog o miłości.
21.50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.20 Opowieści prof. Tutki: wieczór trzeci.
22.32 Jazz z estrady.
23.00 Wiersze recytuje M. Voit.
23.05 Nowe wersje starych przebojów.
23.20 Piosenki Ladislava Steidla.
*****
Ramówka Programu III w listopadzie.
Piątek (1 XI 1974 r.)
6.05 Melodie przebudzanki.
7.15 Polityka dla wszystkich.
8.10 „Poranne preludium” i inne piosenki.
8.35 Głosy ze starych płyt.
9.00 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
9.40 Pierwszy krok w szaleństwo.
10.25 E. Wojnowska śpiewa wiersze.
10.40 „Szafirowy zmierzch” (odcinek powieści).
10.50 „Komeda” (muzyka Krzysztofa Komedy).
11.30 Z notatnika melomana - Johann Kuhnau.
12.05 ,,Anioł Dachau” (reportaż).
12.55 Vivaldi mniej znany.
13.50 Ewa Demarczyk śpiewa wiersze.
14.05 Grób Nieznanego Żołnierza.
14.55 N. Czarmińska śpiewa wiersze.
15.10 „Hymn 7. galaktyki” (płyta Return To Forever & Chick Corea).
15.50 Teatr, w którym aktorem jest słońce.
16.15 Powstała bez rozkazu.
16.45 Pieśni do Czarnego Boga.
17.05 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
17.45 M. Grechuta śpiewa wiersze.
18.00 Historia pewnej legendy.
18.25 Muzyczne medytacje.
19.00 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
20.00 Znajomi z encyklopedii.
20.20 Cz. Niemen śpiewa wiersze.
20.50 Pieśń nad pieśniami” (słuchowisko poetyckie).
21.10 Niccolo Iommelli – „Miserere”.
21.50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.30 „Poemat nieepicki”.
23 00 Nowe tomiki poetyckie: Jan Czopik.
23 05 Koncert Duke’a Ellingtona.
***
Sobota (2 XI 1974 r.)
5.05 Hej dzień się budzi!
5.30 Muzyczna zegarynka cz. I.
6.30 Polityka dla wszystkich.
8.05 „Kiermasz płyt” (audycja muzyczna).
8.30 Flet, fujarka, piccolo.
9.00 „Noc amerykańska" (odcinek powieści).
9.10 Piosenki z kalendarza - listopad.
9.45 Zapomniany Oscar Brown.
10.35 Zwierzenia, nastroje, rytmy.
11.40 „Szafirowy zmierzch” (odcinek powieści).
11.50 Z nieznanych nagrań Edith Piaf.
12.10 Z nieznanych nagrań Billie Holiday.
12.25 Za kierownicą.
13.00 Odpoczywamy na własnej antenie.
15.10 Niezapomniane piosenki Hanki Ordonówny.
15.55 Z notatnika melomana: Johann Kuhnau.
16.30 Dwa razy „Błękitna rapsodia” (George Gershwin).
16.45 Nasz rok 74.
17.05 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
17.15 „Kiermasz płyt” (audycja muzyczna).
17.40 „Muzykobranie” (audycja muzyczna).
18.30 Polityka dla wszystkich.
18.45 Muzykalny detektyw.
20.50 Co to się porobiło? (słuchowisko).
21.50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
22.45 „Księga deszczu, rozdział VI” (muzyka zespołu Ossian).
23.00 Nowe tomiki poetyckie: Zbigniew Jankowski.
23.05 Z nagrań Paszy Christowej.
***
6.05 Melodie przebudzanki.
7.15 Polityka dla wszystkich.
7.30 Posłuchajmy jeszcze raz.
8.35 Songi i ballady Odetty (Odetta Holmes Felious).
9.00 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
9.10 „Impresje o 16”.
9.30 Gdy się mówi A.
9.50 Grające listy.
10.15 „Ilustrowany Magazyn Autorów” (audycja satyryczna).
11.15 Wielkie recitale.
12.05 Zapiski z pracy MO (słuchowisko).
12.30 Poeci francuskiej piosenki.
13 15 Kronika dźwiękowa Newport 74, cz. I.
14.05 Peryskop (magazyn wojskowy).
14.45 Za kierownicą.
15.10 Klasyka i elektronika (audycja muzyczna).
15.50 Piosenki Leszka Moczulskiego.
16.15 Nieznane o znanych.
16.45 Z kompozytorskiej teki M. Terwiwierdijewa.
17.05 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
17.55 „Mini-max” (audycja muzyczna).
18.30 „Koty to dranie” (słuchowisko).
19.00 Jazz i beat liryczny.
19.30 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20.00 Pół wieku z Polihymnią.
20.10 Gdyby Beethoven odzyskał słuch.
20.50 „O psach” wiersze L. J. Kerna.
21.10 Polski jazz.
21.50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 „Paryski spleen".
22.30 Muzyka Teatru Cieni na wyspie Bali.
23.00 Nowe tomiki poetyckie: Z. Jankowski.
***
Poniedziałek (4 XI 1974 r.)
9.10 Impresje jazzowe.
9.30 Nasz rok 74.
9.45 W.A. Mozart: Symfonia C-dur KV 200.
10.05 „Koncert na trzystrunowe skrzypce i pięć kufli piwa”.
10.40 „Szafirowy zmierzch” (odcinek powieści).
12.25 Za kierownicą.
13.00 Na poznańskiej antenie.
15.10 Syntetyzator na pierwszy plan (audycja muzyczna).
15.30 Odpowiedzi z różnych szuflad.
15.45 Kwadrans piosenek Krzysztofa Knittla.
16.00 Pod dachami Paryża.
16.30 „Jestem szczęśliwy”.
16.45 Nasz rok 74.
17.05 „Noc amerykańska” – odcinek powieści.
17.15 „Kiermasz płyt” (audycja muzyczna).
17.40 Pisarz miesiąca - J. Przybora.
18.00 „Muzykobranie” (audycja muzyczna).
18.30 Polityka dla wszystkich.
18.45 DDT (Downtown Dixie Tigers), czyli Jazz Band z Finlandii.
19.00 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
19.35 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20.00 Portret sportowca.
20.15 ..Mogłoby się to przydarzyć tobie”.
20.25 Nie czytaliście - to posłuchajcie.
20.45 „60 minut na godzinę” (audycja satyryczna).
21.45 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 „Trzy kwadranse jazzu” (audycja muzyczna).
23.05 Koncert w Stodole.
23.35 Śpiewa Gilbert O’Sullivan.
***
Wtorek (5 XI 1974 r.)
9.45 Bela Bartok „Na wolnej przestrzeni”.
10.35 Dzień jak co dzień (magazyn).
11.40 „Szafirowy zmierzch” (odcinek powieści).
12.25 Za kierownicą.
13.00 Na koszalińskiej antenie.
15.10 Piosenki Jonasza Kofty.
15.30 O sporcie rozmawiają B Tomaszewski i S. Wysocki.
15.45 „Poszły konie po betonie” i inne nowości.
16.15 W podwójnej roli Dawid Ojstrach W. A. Mozart - I koncert B-dur
16.45 Nasz rok 74.
17.05 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
17.40 Ludzie i budynki.
18.00 „Muzykobranie” (audycja muzyczna).
18.30 Polityka dla wszystkich.
18.45 Przebój za przebojem.
19.15 Książka tygodnia.
20.00 Między Nowym Jorkiem a Genewą (gawęda radiowa).
20.10 Kroniki włoskie.
20.40 Lekcja języka niemieckiego.
20.55 Musica Aetatis Copernicanae.
21.25 Zespół jazzowy Sami Swoi gra standardy.
21.50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
22.45 Romanse we dwoje.
23.00 Nowe tomiki poetyckie.
23.05 Collegium musicum.
***
Środa (6 XI 1974 r.)
5.05 Hej, dzień się budzi.
5.30 Muzyczna zegarynka.
6.30 Polityka dla wszystkich.
7.30 Nad Rio Tigre w nocy (gawęda radiowa).
8.05 „Kiermasz płyt” (audycja muzyczna).
8.30 Muzyczny poranek filmowy.
9.00 Noc amerykańska (odcinek powieści).
9.10 Freddie Hubbard poleca... .
9.30 Nasz rok 74.
9.45 F. Schubert: II Symfonia B-dur.
10.15 Lekcja języka niemieckiego.
10.35 Dzień jak co dzień (magazyn).
11.40 „Szafirowy zmierzch” (odcinek powieści).
11.50 Migawki z Opery Leśnej.
12.25 Za kierownicą.
13.00 Na rzeszowskiej antenie.
15.10 Premiery Polskich Nagrań (audycja radiowa).
15.30 Herbatka przy samowarze.
15.50 Ballady Heleny Wielikanowej.
16.35 Po kosmicznym deszczu.
16.45 Nasz rok 74.
17.05 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
17.40 Pisarz miesiąca.
18.00 „Muzykobranie” (audycja muzyczna).
18.45 Kwadrans dla zespołu Boom.
19.00 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
19.35 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20.10 Zapomniane koncerty fortepianowe.
20.50 Ballada kominiarska (słuchowisko).
21.15 Budapeszteńskie muzykalia.
21.40 Miniatury kabaretowe W. Gołasa.
21.50 Opera tygodnia: „Opowieść o prawdziwym człowieku”.
22.15 „Trzy kwadranse jazzu” (audycja radiowa).
23.05 „Witany na nie kończącym się przedstawieniu”.
23.50 Na dobranoc śpiewają Novi Singers.
***
Czwartek (7 XI 1974 r.)
5.05 Hej, dzień się budzi.
5.30 Muzyczna zegarynka cz. I.
6.30 Polityka dla wszystkich.
7.30 Wyznawcy diabła - gawęda.
8.05 „Kiermasz płyt” (audycja muzyczna).
8.30 W roli głównej Maria Pachomienko.
9.00 ,.Noc amerykańska (odcinek powieści).
9.10 Skaldowie i Alibabki.
9.45 Sergiusz Prokofiew.
10.05 Muzyczna rodzina Legrandów.
11.40 „Szafirowy zmierzch” (odcinek powieści).
11.50 Jewtuszenko śpiewany.
12.25 Za kierownicą.
13.00 Na olsztyńskiej antenie.
15.30 Kolorowa codzienność.
15.45 „Rozszyfrowujemy piosenki” (audycja radiowa).
16.15 W podwójnej roli Dawid Ojstrach.
16.45 Nasz rok 74.
17.05 Noc amerykańska (odcinek powieści).
17.40 Jesienne liście.
18.00 „Muzykobranie” (audycja muzyczna).
18.30 Polityka dla wszystkich.
18.45 „Interradio” (audycja muzyczna).
19.15 Książka tygodnia.
20.00 W Gruzji najłatwiej jest zostać poetą.
20.45 Lekcja języka niemieckiego.
21.00 Reminiscencje muzyczne.
21.50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
23.00 Nocne tomiki poetyckie.
23.05 „Laboratorium” (audycja muzyczna).
23.50 Na dobranoc śpiewa Cz. Niemen.
***
Piątek (8 XI 1974 r.)
5.05 Hej, dzień się budzi.
5.30 Muzyczna zegarynka, cz. 1.
6.30 Polityka dla wszystkich.
7.30 O polskiej architekturze (gawęda radiowa)
8.05 „Kiermasz płyt” (audycja muzyczna).
8.30 Turniej organistów.
9.00 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
9.10 Zespoły wytwórni „Melodia”.
10.15 Lekcja języka niemieckiego.
11.40 „Szafirowy zmierzch” (odcinek powieści).
11.50 Mikro recital Nany Mouskouri.
12.25 Za kierownicą.
13.05 Na wrocławskiej antenie.
15.30 W książkach i w życiu.
16.15 Z nagrań Dawida Ojstracha.
16.45 Nasz rok 74.
17.05 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
17.40 Pisarz miesiąca: Jeremi Przybora.
18.00 „Muzykobranie” (audycja muzyczna).
18 30 Polityka dla wszystkich.
19.00 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym: „Trzecia granica”.
20.00 Wśród husarzy i pancernych (gawęda radiowa).
20.10 Prosimy częściej.
20.25 „Blues wczoraj i dziś” (audycja muzyczna).
20.50 „Ilustrowany Magazyn Autorów” (audycja satyryczna).
21.50 Opera tygodnia.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 „Trzy kwadranse jazzu” (audycja muzyczna).
23.00 Nowe tomiki poetyckie: Igor Sikirycki.
23.05 Tylko dla melomanów.
***
Sobota (9 XI 1974 r.)
5.05 Hej, dzień się budzi.
5.30 Muzyczna zegarynka.
6.30 Polityka dla wszystkich.
8.05 „Kiermasz płyt” (audycja muzyczna).
8.30 W roli głównej Wanda Warska.
9.00 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
9.10 Suita przebojów.
9.30 Nasz rok 74.
9.45 „Interradio” (audycja muzyczna).
10.35 Dzień jak co dzień.
11.40 „Szafirowy zmierzch” (odcinek powieści).
11.50 Mikro recital Patty Pravo.
12.25 Za kierownicą.
13.00 Na krakowskiej antenie.
15.10 Piosenki z różnych obrotów.
15.30 „60 minut na godzinę” (audycja satyryczna).
16.30 Muzyka filmowa.
16.45 Nasz rok 74.
17.05 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
17.15 „Kiermasz płyt” (audycja muzyczna).
17.40 Pół żartem, pół serio.
17 50 „Muzykobranie” (audycja muzyczna).
18.30 Polityka dla wszystkich.
18.45 Muzykalny detektyw.
19.15 Książka tygodnia.
19.35 Zapraszamy do Trójki.
20.00 Korowód taneczny.
20.50 „Matryca" (słuchowisko).
21.05 Aktualności nie tylko muzyczne.
21.50 Opera tygodnia: „Opowieść o prawdziwym człowieku”.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 Co wieczór powieść w wydaniu dźwiękowym.
22.45 Z nowej płyty Eltona Johna.
23.05 Wieczorne spotkanie z Giuli Czocheli (Chokheli).
***
Niedziela (10 XI 1974 r.)
6.05 Melodie przebudzanki.
7.00 Instrumenty śpiewaj.
7.15 Polityka dla wszystkich.
7.30 Posłuchajmy jeszcze raz.
8.35 Niedzielne rytmy.
9.00 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
9.10 Benko Dixieland.
9.30 Gdy się mówi A.
9.50 Grające listy.
10.15 „Ilustrowany Magazyn Autorów” (audycja satyryczna).
11.15 Wielkie recitale.
12.05 Zapiski z pracy MO (słuchowisko).
12.30 Miedzy Bobino a Olimpią.
13.00 Trio Igora Bryla.
13.15 „Przeboje z nowych płyt” (audycja muzyczna).
14.05 Peryskop (magazyn wojskowy).
14 30 Zespół Z. Namysłowskiego.
14.45 Za kierownicą.
15.10 W podwójnej roli.
15.40 „Powrót olbrzyma".
15.50 Weather Report, czyli jazz po amerykańsku.
16.15 Spotkania na zapiecku.
16.45 Przeboje filmowe Eugeniusz Bodo.
17.05 „Noc amerykańska” (odcinek powieści).
17.15 Zapraszamy do studia.
17.55 „Mini-max” (audycja muzyczna).
18.30 „Ostatnia podróż statku widma" (słuchowisko).
18.55 Konsonanse i dysonanse.
19.35 „Muzyczna poczta UKF” (audycja muzyczna).
20.00 Moi znajomi.
20.10 Gdyby Beethoven odzyskał słuch.
20.50 Rzeczywistość i poezja.
21.10 Polski „Trzy kwadranse jazzu” (audycja muzyczna).
21.50 Opera tygodnia „Opowieść o prawdziwym człowieku”.
22.08 „Gwiazda Siedmiu Wieczorów” (audycja muzyczna).
22.15 „Paryski spleen".
22.30 Jazz po japońsku.
22.50 Studio Teatralne Programu III: „Późne kwiaty”.
niedziela, 14 stycznia 2024
Muzyka w Polskim Radiu 50 lat temu (w 1974 r.), cz. 1
Reklama radiomagnetofonu National w magazynie "Jazz" z 1974 r.
Otwarcie Polski na świat na początku okresu rządów ekipy Edwarda Gierka przyniosło zmiany także w Polskim Radiu. Początkowo nic się nie zmieniło w stosunku do tego jak zaplanowano ramówki Polskiego Radia jeszcze pod koniec lat 60., stąd na antenie nadal prezentowano szerokie spectrum muzyki popularnej, od jazzu, przez bluesa, soul, big bit i rock, ale z biegiem czasu nowa ekipa rządząca przez swych zaufanych ludzi w radiu zaczęła wprowadzać zmiany. Z naszego punktu widzenia, a więc melomanów współczesnej muzyki popularnej, najważniejszą z nich była zmiana ramówek muzycznych Polskiego Radia. Nowe władze chciały je tak zmienić, aby bardziej dostosować je do swojej wizji rozwoju kulturalnego i prowadzonej przez siebie propagandy sukcesu. Chodziło o zwiększenie audycji prezentujących radosną muzykę polską czy z innych krajów socjalistycznych kosztem dekadenckiej muzyki zachodniej.
Nie przypadkowo więc na przełomie 1973/1974 r. w prasie rozgorzała burzliwa dyskusja na temat repertuaru muzycznego prezentowanego w Polskim Radiu, a zwłaszcza w ramówce Programu I PR. Było to o tyle istotne, że dla większości mieszkańców naszego kraju był on głównym dostarczycielem muzyki do masowego odbiorcy. Programy na UKF, a zwłaszcza Program III były dobre muzycznie, ale nieosiągalne dla większości słuchaczy, albo ze względu na braku odpowiedniego radioodbiornika lub też z powodu tego, że UKF nie dochodził jeszcze do znacznej części prowincjonalnej Polski.
Dyskusję nad repertuarem muzycznym Programu I PR rozpoczął artykuł prof. Bogdana Suchodolskiego w miesięczniku „Literatura”. Na podstawie zachowanej dokumentacji z epoki a opublikowanej w prasie wiemy, że programy muzyczne stanowiły ok. 75% czasu emisji całego Programu I. Biorąc pod uwagę tygodniową zawartość muzyczną Programu I poszczególne rodzaje muzyki w tym programie zajmowały następujący procent jego emisji: muzyka klasyczna (2-4%), muzyka ludowa (6,5-7,5%), jazz (6-8%), a szeroko rozumiana muzyka pop (ok. 82%) czasu antenowego.
Teoretycznie były to proporcje wskazujące na szeroką prezentację muzyki popularnej na antenie Programu I. Dokładniejsze badanie wykazało jednak, że wielkim problemem okazał się utrudniony dostęp rozgłośni centralnej i regionalnych do bazy nagrań współczesnej muzyki pop. Z powodu braku odpowiednio szerokich bibliotek nagrań (płyt długogrających i singli) Program I i jego oddziały regionalne z konieczności zmuszone były do prezentacji pewnej niewielkiej liczby tych samych dostępnych im nagrań. Taki stan rzeczy spotkał się oczywiście z krytyką znawców tematu. Przy tej okazji wskazano na to, na proporcje pomiędzy pochodzeniem prezentowanych na antenie radiowej wykonawców. Z ówczesnych danych wynikało, że ok. 40% czasu antenowego zajmowała muzyka polska, a ok. 60% muzyka obca, a więc zachodnia i z krajów socjalistycznych (nad czym tym bardziej ubolewano).
Krytycy wskazywali też na to, że czas przeznaczony na prezentację muzyki jazzowej w Programie I był zbyt mały, by mogła ona przyciągnąć ona do siebie nowych słuchaczy, zwłaszcza wśród fanów muzyki bitowej. Błędnie uważano bowiem wówczas, że młodzi fani rocka po znudzeniu się muzyką bitową zaczną masowo słuchać bardziej wyrafinowanego repertuaru, a zwłaszcza jazzu, gdy tymczasem przeważnie zaczynali oni słuchać rocka i soulu i rodzącego się disco. Muzykę rockową traktowano, podobnie jak wcześniej big bit, jako czasową modę, której nie należy specjalnie poświęcać uwagi.
Dostępne wówczas w Programie I audycje muzyczne miały dwojaki charakter. Pierwszy typ reprezentowały krótkie prezentacje muzyczne z prostymi zapowiedziami wykonawcy i tytułów utworów, a drugi typ prezentowały audycje będące częścią większych całości z podobnymi zapowiedziami, ale niekiedy z bardziej rozbudowanym wstępem słownym. Przy tej okazji sugerowano o ujednolicenie systemu zapowiedzi tych audycji, bo niekiedy podawano tylko nazwy wykonawców, a niekiedy tylko tytuły granych utworów. Uznano też wówczas, że w przypadków tzw. odcinków muzycznych, a więc nagrań emitowanych bez żadnej zapowiedzi, mają one rację bytu jedynie w bloku audycji porannych.
Z kolei cześć dostępnych na antenie Programu I nocnych audycji autorskich uznano za słabo przygotowane pod względem merytorycznym (brak przemyślanej koncepcji całości audycji), a sam dobór do nich muzyki za niedostateczny i ubogi. Za niewłaściwe uznano też system doklejania do przypadkowych audycji piosenek polskich nie mających żadnego związku z prezentowaną w takiej audycji muzyką zachodnią. Były to nadzwyczaj rzetelne i trafne uwagi.
W 1974 r. nie było jeszcze Programu IV nadającego muzykę w stereo, bo utworzono go dopiero w 1976 r. W tym czasie jego rolę pełnił Program II nadawany w większości na fali średniej, który działał też na UKF i tam częściowo nadawany był w systemie stereo (maksymalnie do dwóch godzin dziennie). W ramach tego pasma stereo udostępniano w nim głównie muzykę klasyczną lub jazzową. Trudno się temu dziwić, skoro trzon jego repertuaru tworzyły z założenia programy publicystyczne, teatry radiowe, audycje oświatowe i muzyka poważna a w najlepszym wypadku ludowa lub jazzowa. Innymi słowy odbiorca nowoczesnej muzyki rozrywkowej w tym rocka nie miał w nim czego szukać i słuchać. Czas sobotnich „Studio Stereo” z szeroką prezentacją zachodniej muzyki pop miał dopiero nadejść wraz z uruchomieniem Programu IV w 1976 r. Na szczęście istniał już Program III, w którego ramówce było wiele dobrych audycji muzycznych.
Muzyka w Programie III
Prowadzone w 1974 r. dyskusje nad repertuarem muzycznym dotknęły też po części także redakcję muzyczną Programu III PR. Jej ówczesna kierowniczka Renata Rumel przedstawiła wówczas aktualny stan audycji muzycznych w tym programie na bazie ramówek z 1973 r. a także zapowiedziała zwiększenie godzin emisji audycji z muzyką popularną a zwłaszcza jazzową (wtedy najbardziej preferowaną) i rockową w 1974 r. Dzięki temu sprawozdaniu, a także ramówkom Programu III z 1974 r. wiemy jakie audycje muzyczne wtedy istniały w tym programie. Nawiasem mówiąc w późniejszym okresie Renata Rumel wyjechała do USA na stypendium ufundowane przez Departament Stanu i już z niego nie wróciła zostając sekretarką Czesława Miłosza. Jej wieloletnią następczynią na stanowisku kierownika Redakcji Muzycznej Trójki została Krystyna Kępska-Michalska. To była ta osoba, którą sporządziła potem listę zakazanych do emitowania w Trójce wykonawców, m.in. zespołów punk rockowych i grupy Kiss. Z tego powodu przez długi czas tego rodzaju wykonawcy nie byli grani w Programie III.
A były to następujące audycje: „Trzy kwadranse jazzu” przygotowywane przez Jana Borkowskiego, T. Romera i Jana Ptaszyna Wróblewskiego nadawane w poniedziałki, środy i piątki w godz. od 22.15 do 23.00 prezentujące muzykę jazzową; z innych audycji jazzowych na uwagę zasługiwały: „Jazz i kolekcjonerzy”, „Z jazzowego archiwum”, „W kręgu jazzu” (swing) – jednak były to audycje nie mające stałej pory w programie, a ponadto liczne audycje jazzowe na wybrane tematy, np. prezentujące nagrania jednego twórcy. W każdym wypadku starano się o prezentację w ramach tych audycji także muzyki polskich jazzmanów, np. zespołu Sami Swoi grającego jazz tradycyjny, kompozytora, pianisty i saksofonisty Wojciecha Karolaka. W prezentacjach antenowych nie zapominano jednak o udostępnianiu największych zachodnich gwiazd muzyki jazzowej, np. Milesa Davisa, Herbie Hancocka, czy zespołów Weather Report i Return To Forever (Chicka Correi). Niezależnie od tego często na koniec ramówki także nadawano muzykę jazzową np. klasyczne utwory Duke’a Ellingtona, czy też piosenki soulowej pieśniarki Elli Fitzgerald.
Najważniejszą cykliczną audycją prezentującą współczesną muzykę rockową i pop był „Mój magnetofon” (w drugiej połowie 1974 r. przemianowany na „Kiermasz płyt”; w przyszłości jego założenia programowe realizowała nowa w formie "Muzyczna poczta UKF"). Był to program stworzony jeszcze w latach 60. przez Mateusza Święcickiego ale prowadzony w 1974 r. przez kilku redaktorów, w tym Witolda Pogranicznego, Wojciecha Manna i Romana Waschko (jego audycje nadawano w soboty). Była to audycja przeznaczona dla fonoamatorów, a więc osób systematycznie dokonujących w niej nagrań na magnetofonach niedostępnych na polskim rynku zachodnich płyt. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że w tym czasie wciąż mało kto w Polsce miał taki magnetofon choćby z powodu wysokiej ceny jego zakupy (o czym dalej). W każdej audycji jej autor podawał przed udostępnieniem muzyki podstawowe dane o prezentowanej płycie: nazwę wykonawcy, tytuł płyty i tytuły poszczególnych nagrań często wraz z ich czasem trwania. Pod względem formy była to więc audycja wzorcowa dla wielu innych późniejszych audycji muzycznych Programu III, w których prezentowano całe płyty. Audycje tę nadawano codziennie wieczorem w godz. od godz. 17.15-17.40, a następnie powtarzano go nazajutrz z rana o godz. 8.05-8.35. Dzięki temu każda zmiana pracowników chodzących do południa czy po południu do pracy mogła skorzystać z tej audycji i nagrać wyczekiwane przez siebie nagrania.
Dwoma innymi podobnymi programami były: „Muzykobranie” audycja prowadzona przez różnych autorów, m.in. przez Barbarę Podmiotko i Jerzego Kordowicza nadawana w poniedziałki, wtorki, środy, czwartki w godz. od 18.00 do 18.30, a w soboty w godz. w godz. od 17.50 do 18.30 oraz „Mini-max” Piotra Kaczkowskiego nadawana w niedziele w pierwszej połowie roku w godz. 18.30 do 19.05, a w drugiej połowie roku w godz. od 17.55 do 18.30. Innymi ważnymi audycjami muzycznymi jakie wówczas nadawano były: „Blues wczoraj i dziś” Marii Jurkowskiej nadawany najpierw w poniedziałki w godz. od 20.25 do 20.50, a potem w piątki w godz. 20.25- 20.50, magazyn „Laboratorium” Andrzeja Kormana nadawany we czwartki w godz. od 23.05-23.50 poświęcony prezentacji muzyki eksperymentalnej, w tym także jazzowej i rockowej. Ciekawym programem nadawanym w każdym dniu tygodnia w godz. od 22.08-22.15 był cykl „Gwiazda Siedmiu Wieczorów”, w którym za każdym razem prezentowano innego wykonawcę. Przykładowo w listopadzie był to Stephen Stills. Główną wadą tego programu było to, że był bardzo krótki i aby nazbierać kolekcję nagrań trzeba było słuchać go każdego dnia po 10-12 minut.
W Programie III znalazło się też miejsce na audycje propagujące bardziej typową muzykę rozrywkową. Do takich audycji należały: „Przeboje z nowych płyt” nadawana w niedzielę o godz. 13.15, „Premiery Polskich Nagrań” nadawana w środy w godz. od 15.10 do 15.30, , „Interstudio” audycja Dariusza Michalskiego nadawana we czwartek w godz. 21.00-22.30, a potem przemianowana (chyba?) na „Interradio” i nadawana we czwartki w godz. od 18.45 do 19.15, a następnie powtarzana w soboty z rana w godz. 9.45 do 10.15 (czyli w podobnym systemie jak „Mój magnetofon”). Jej głównym tematem była prezentacja muzyki z krajów socjalistycznych. Ciekawą audycją były „Rozszyfrowujemy piosenki” Aliny Rudnickiej nadawane we wtorki w godz. od 18.10 do 18.30, a następnie we czwartki w godz. od 15.45 do 16.15.
Szczególną rolę wśród tych audycji pełniła nadawana codziennie w godz. 19.35-20.00 (a więc także w soboty i niedziele) pierwotna w formie audycja „Muzyczna poczta UKF” oparta o propozycje nagrań zgłoszonych telefonicznie przez radiosłuchaczy w oparciu o nagrania wyemitowane w dniu poprzednim we wszystkich audycjach Programu III. Prowadziło ją wielu znanych potem dziennikarzy Trójki, w tym także Marek Gaszyński. Była to więc audycja będąca koncertem życzeń i z założenia zupełnie inna niż znana później „Muzyczna poczta UKF” istniejąca w swej zmienionej i klasycznej postaci na przełomie lat 70. i 80. W tym czasie była to audycja zbliżona w założeniach do nie istniejącego już wtedy „Mojego magnetofonu” i prezentująca w częściach całe płyty.
Na zakończenie trzeba powiedzieć, że Program III w tygodniu rozpoczynał się przeważnie od ok. godz. 5.00. ale w soboty i niedziele dopiero po południu od ok. godz. 15.00, a kończył zawsze przed godz. 24.00.
Dokładny repertuar audycji muzycznych Programu III
Jaką muzykę zachodnią grano w Programie III w 1974 r.? Taką, do jakiej mieli prywatny dostęp redaktorzy prowadzący poszczególne audycje muzyczne. Radio nie miało własnej biblioteki płyt i wszystko co było prezentowane na antenie tego programu pochodziło z prywatnych kolekcji poszczególnych redaktorów muzycznych. Zachodnie płyty były wtedy horrendalnie drogie i bardzo trudne do zdobycia w kraju wciąż oddzielnym od Zachodu żelazną kurtyną. Przeważnie ówcześni redaktorzy muzyczni Trójki korzystali z prywatnych kanałów przywozu takich płyt do Polski np. poprzez stewardesy z linii lotniczych czy sportowców, a niektórzy także dzięki pomocy rodzin mieszkających na Zachodzie (Piotr Kaczkowski, Wojciech Mann). W celu uzyskania wiedzy o prezentowanych wykonawcach prenumerowali też zachodnie gazety np. „New Musical Express” czy „Melody Maker” a najczęściej pobierali tzw. darmową prenumeratę próbną. Wśród nich Roman Waschko był niebywałym tytanem, bo był zarejestrowanym korespondentem wielu zachodnich czasopism muzycznych w tym amerykańskiego „Billboardu” i dostawał z tego tytułu darmowe egzemplarze tych pism, ale także darmowe płyty do recenzji z największych zachodnich wytwórni. Ale był on też, o czym wtedy wiedzieli tylko wtajemniczeni, zarejestrowanym agentem komuszej Służby Bezpieczeństwa. Jako agent mógł nie tylko swobodnie wyjeżdżać na Zachód, miał większe fundusze i możliwości kupowania płyt a także ich prezentacji na antenie. Najgorsze było jednak to, że systematycznie pisał donosy na muzyków i dziennikarzy z którymi rzekomo się przyjaźnił, co miało wpływ na ich kariery.
Trudno mi jednoznacznie orzec co dokładnie grano w audycjach muzycznych Polskiego Radia w 1974 skoro nie mam dostępu do list nagrań i płyt jakie były wtedy odtwarzane. Na pewno grano bieżące przeboje jakie wytwornie promowały wówczas na rynku brytyjskim i amerykańskim (ale raczej europejskie), np. „Waterloo” ABBA, „Lady Marmalade” LaBelle, „No Woman, No Cry” Boba Marleya and The Wailers, „I Shot The Sheriff” Erica Claptona, „Sugar Baby Love” The Rubettes, „Jet” Paula McCartney’a i zespołu Wings, "In The Summer Time" Mungo Jerry, syntezatorowy przebój "Popcorn" w wersji zespołu Hot Butter, itp. Na pewno w tej grupie musieli się znajdować niezwykle wtedy modni wykonawcy glam rockowi np. Sweet („Teengage Rampage”), Mud („Tiger Feet”), Suzi Quatro („Devil Gate Drive”), Bay City Rollers („Remember Sha-La-La-La), itp. Tego rodzaju utwory można było pozyskać z tańszych singli i były one przez to bardziej dostępne. Gorzej było z droższymi płytami długogrającymi.
W związku z utrudnionym dostępem do tych płyt redaktorów muzycznych na antenie radiowej prezentowano raczej już starsze nagrania z lat 1972-1973. Pewna liczba przedstawianych albumów pochodziła też jednak z 1974 r. A był to rok w którym ukazało się wiele wybitnych tytułów uważanych obecnie za kultowe. Były to m.in. albumy następujących wykonawców: Queen – „Queen II” i „Sherr Heart Attack”, Genesis – „The Lamb Lies Down On Broadway”, Yes – „Relayer”, Mike Oldfield – „Hergest Ridge”, Camel – „Mirage”, Deep Purple – „Burn”, King Crimson – „Red” i „Starless And Bible Black”, Steely Dan – „Pretzel Logic”, Neil Young – „On The Beach”, Frank Zappa – „Apostrophe”, Supertramp – „Crime Of The Century”, Hawkwind – „Hall Of The Mountain Grill”, Renaissanse – „Turn Of The Cards”, Brian Eno – „Here Come The Warm Jet”, Roxy Music – „Country Life”, Tangerine Dream _ „Phaedra”, Kraftwerk – „Autobahn”, Tomita – „Snowflakes Are Dancing”, UFO – „Pheonomenon”, Gong – „You”, Budgie – „In Fot The Kill”, Wishbone Ash – „There’s The Rub”, David Bowie – „Diamond Dogs” i wiele innych. Ale ukazały się wtedy też płyty o których na pewno wiem, ze nie były prezentowane na antenie radiowej, jak np. "Second Helping" zespołu Lynyrd Skynyrd, który dopiero kilka lat później Kaczkowski prezentował jako nowość w jednym ze swoich programów.
Które tych albumów na pewno wówczas przedstawiono na antenie (nie licząc Lynyrd Skynyrd, który na pewno nie był)? Nie wiem, ale przypuszczam że płyty wykonawców już wcześniej znanych redaktorom prowadzącym, np. Yes, czy Eric Clapton. Ponadto grano też płyty innych artystów (czego ślady zachowały się w ramówkach), którzy w omawianym roku nie wydali nowych albumów, np. Black Sabbath, Emerson Lake And Palmer, Pink Floyd, Jethro Tull, Jimi Hendrixa Janis Joplin, Melanie Safka, ale byli już znani i popularni w Polsce (oraz innych).
We wspomnianym wcześniej dokumencie kreślącym założenia programu muzycznego Programu III na 1974 r. wskazywano na konieczność prezentacji na antenie większej ilości muzyki polskiej, ale postulowano, aby robić to w bardziej profesjonalny niż dotąd sposób. Sugerowano też, aby w przypadku braku dobrego polskiego repertuaru zastępować go muzyką obcą niż na siłę grać niezbyt udaną polską muzykę rozrywkową. Nie przypadkowo więc od tego roku zaczęto bardziej precyzyjnie dobierać wykonawców polskich do radia, a także promować jedynie wybranych wykonawców tolerowanych przez władze. Z tego powodu udostępniano całe audycje na prezentację piosenek Wojciecha Młynarskiego, Michaja Burano, Łucji Prus, Ewy Demarczyk, Leszka Moczulskiego (tego od KPN, jak się okazało potem, także agenta SB), Jonasza Kofty, Czesława Niemena, Skaldów, Alibabek, Novi Singers, Czerwonych Gitar (tworzących niedługo później piosenki na potrzeby ZSMP) czy innych popularnych potem wykonawców. Generalnie preferowano zwykłe piosenki czy wręcz poezję śpiewaną a niezbyt tolerowano wykonawców rockowych, stąd poza małymi wyjątkami jak np. SBB, Budka Suflera czy Dżamble nie byli oni szerzej propagowani (np. działające już wtedy hard-rockowe zespoły Stress czy Nurt).
Za to zgodnie z wytycznymi szeroko przedstawiano wykonawców z krajów socjalistycznych, ale też tylko tych bardziej piosenkowych, gównie radzieckich np. piosenkarkę Helenę Welikanową, czy gruzińską wokalistkę jazzową Giuli Czoheli (Chokheli), bułgarską piosenkarkę Paszę Christową, czy czeską piosenkarkę Helenę Vondráčkovą. Aby zniwelować wszechobecność muzyki anglo-amerykańskiej zaczęto też promować wykonawców francuskich np. Ive’a Montanda, Marie Laforeta, Charlesa Trenta, Georgesa Brassensa i innych, a także włoskich np. Patty Pray, a w przyszłości także hiszpańskich np. Jeanette (właściwie Jeanette Anne Dimech).
Z drugiej strony ci najbardziej światli obserwatorzy polskiej sceny rozrywkowej, np. Roman Waschko, sugerowali aby ludzie odpowiedzialni za politykę kulturalną bardziej docenili współczesny przemysł muzyczny, bo jak wskazywał, na Zachodzie nie tylko jest on dostarczycielem rozrywki ludziom, ale stał się też ważną i bardzo dochodową gałęzią gospodarki. Te ostatnie sugestie dotyczyły już jednak polityki kulturalnej państwa, a ta była poza zasięgiem radiowych analityków, za to w pełnej gestii przytępawych kacyków z PZPR, którzy nijak nie rozumieli jak można zarabiać na czymś takim jak rozrywka. O wiele więcej inteligencji w tym względzie przejawiali ich węgierscy towarzysze, którzy z sukcesem finansowym sprzedawali twórczość rodzimego zespołu Omega na Zachodzie.
Wszystkie programy muzyczne w Polskim Radiu nagrywane były wtedy wcześniej przy pomocy realizatora nagrań i różnych pomocników za pomocą profesjonalnych magnetofonów i taśm w studiach realizacji nagrań. Jedną z osób która pomagała w przygotowywaniu takich audycji był młody Grzegorz Wasowski. Brał on udział w przygotowywaniu audycji „Mój magnetofon”. Jego rola polegała na zgrywaniu nagrań z płyt, ich opisywanie a następnie katalogowanie całości audycji. Metoda wcześniejszego rejestrowania całej audycji, czyli zapowiedzi i samej muzyki, obowiązywała wówczas także w radiu na Zachodzie, ale stosowano ją w coraz mniejszym zakresie na rzecz audycji prowadzonych na żywo. W Polsce okresu PRL takie wcześniejsze nagrywanie całych audycji służyło głównie ich kontroli, bo za każdym razem były one po nagraniu odsłuchiwane przez cenzorów zatrudnionych w radiu. Oczywiście celem tego działania było wyeliminowanie możliwości działania na szkodę socjalistycznego państwa.
Ważnym przyczynkiem do zwiększenia zainteresowania władz partyjno-rządowych radiem w tym czasie był też fakt, że 30 VII 1974 r. o godz. 12.00 po raz pierwszy nadano na cały kraj sygnał i hejnał z nowo uruchomionej w tym dniu Centralnej Radiostacji w Konstantynowie k/Gąbina. Przypuszczalnie to z tego powodu, a na bazie przyjętej wcześniej wykładni programowej o ograniczaniu zachodniej muzyki w polskich mediach, nagle w pierwszej połowie 1974 r. nowa komusza ekipa wprowadzi nagle restrykcyjne zarządzenia eliminujące z eteru wiele znanych i popularnych dotąd audycji muzycznych prezentujących muzykę zachodnią czy nieprawomyślną polską. W ten sposób komuszy reżim chciał znacząco ograniczyć dostęp słuchaczy Polskiego Radia do zachodniej muzyki, a zwłaszcza rockowej. W takich okolicznościach usunięto z ramówki wiele popularnych dotąd audycji muzycznych, w tym audycję „Mój magnetofon”, który po protestach słuchaczy przywrócono, ale zmieniono jego nazwę i odtąd nazywał się „Kiermaszem płyt”. Jedną ze zlikwidowanych a potem przywróconych audycji był też „Mini-max” Piotra Kaczkowskiego przy czym w jego wypadku pozostawiono jego dawną nazwę.
Na czym słuchano wtedy muzyki w Polsce?
W tym czasie co bardziej zamożni polscy fani muzyki mogli już od 1968 r. kupować krajowe magnetofony szpulowe produkowane przez Zakłady Radiowe Kasprzaka na licencji niemieckiej firmy Grundig: dwuścieżkowy ZK-125, czterościeżkowy ZK-145 (oba produkowane od 1969 r.), czy czterościeżkowy ZK-140T (produkowany od 1970 r.). Nie mniej istotne dla słuchania muzyki było nabycie odpowiedniego radioodbiornika. Najlepszym produkowanym wtedy w kraju radioodbiornikiem był zestaw stereo „Meluzyna” produkowany od 1972 r. przez zakłady "Diora" w Dzierżoniowie złożony z tunera DST 101 i wzmacniacza WST-101 z dwiema kolumnami głośnikowymi. W 1973 r. produkowano ich jednak tylko ok. 100 sztuk miesięcznie przez co był to sprzęt trudno dostępny. Wszystkie te i inne tego rodzaju urządzenia elektroakustyczne były uważane wtedy za sprzęty luksusowe a przez to były bardzo drogie. Przykładowo magnetofon szpulowy ZK-120 Grundig kosztował ok. 5.500 zł, a ZK 145 ok. 6.300 zł, gdy średnia pensja w Polsce w 1974 r. wynosiła ok. 3.185 zł na miesiąc. Jednak tak wówczas jak i obecnie mało kto miał taką średnią pensję, a przeważnie oscylowała ona wtedy w granicach ok. 2.500 tys. zł. Niskie zarobki znacząco ograniczały więc większości Polaków możliwość nabycia lepszej jakości sprzętu do słuchania i nagrywania muzyki. Nie dotyczyło to jednak nomenklatury partii komunistycznej, która swoją pracę wyceniała znacznie powyżej przeciętnej. Przykładowo średnio zarabiający 1 sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR (poza Warszawą) zarabiał wówczas ok. 8-9 tys. zł) i bez problemu mógł sobie kupić tego rodzaju sprzęt grający.
Władze zdawały sobie sprawę z niedostępności tych artykułów dla zwykłego człowieka i starały się wprowadzić na rynek urządzenia akustyczne bardziej dostępne statystycznemu konsumentowi. Nie przypadkowo wiec już na początku 1974 r. Zakłady Radiowe „Diora” w Dzierżoniowie zapowiedziały zwiększenie aż o 26% produkcji na rynek nowoczesnych radioodbiorników tranzystorowych. W tym czasie „Diora” produkowała 25 rodzajów radioodbiorników, w tym produkowany od 1971 r. bardzo nowoczesny ale monofoniczny radioodbiornik "Jubilat" DMT-401. W 1974 r. "Diora" wprowadziła na rynek jego ulepszoną stereofoniczną wersję oznaczoną jako "Jubilat" DMT-406 (do dotychczasowej unowocześnionej wersji z wejściami na gramofon i magnetofon dodano doczepiany drugi głośnik). Dzięki czemu radioodbiornik ten stał się takim tanim stereo dla ubogich. Zapowiadano też wielkie dostawy radioodbiorników samochodowych „Akropol” z UKF do Fiata 126p.
W tymże roku trakcyjne nowości proponowały też Zakłady Radiowe „Eltra" w Bydgoszczy. Od 1969 r. zakład ten produkował radio tranzystorowe „Izabela” (kosztował 2.300 zł), pierwszy polski przenośny odbiornik radiowy z zakresem UKF, a w 1973 rozpoczął masową produkcję i sprzedaż pierwszego polskiego radiomagnetofonu tranzystorowego „Jola” (MKR 1251). W 1974 zakład ten wypuścił na rynek jego unowocześnioną wersję pod nazwą „Jola 2”. Urządzenie to kosztowało wówczas ok. 4.200 zł. W 1975 r. "Eltra" wprowadziła na rynek popularny potem radioodbiornik „Jowita”. Oba wspomniane zakłady należały do komuszego koncernu „Unitra” grupującego zakłady produkujące elektronikę użytkową. W regionie w który mieszkałem tego rodzaju urządzenia można było kupić tylko w kilku sklepach znajdujących się wtedy w Wodzisławiu Śląskim, Żorach i Rybniku. W Jastrzębiu Zdroju gdzie mieszkałem (choć dokładnie rzecz biorąc nie całkiem w Jastrzębiu) taka możliwość powstała dopiero pod koniec dekady lat 70. wraz z budową tam dużego centrum handlowego.
Rok 1974 r. był też pierwszym, w którym na dużą skalę przybyło placówek Przedsiębiorstwa Eksportu Wewnętrznego „Pewex”. Z początkiem tegoż roku „Pewex” przejął od PeKaO punkty sprzedaży za dewizy a następnie je rozbudował tworząc z nich własną dużą sieć handlową. Dzięki temu w ówczesnym województwie katowickim już wówczas działało 20 placówek „Pewexu”. Największe sklepy tej sieci znajdowały się w Katowicach, Bytomiu, Chorzowie, Gliwicach i Zabrzu. Pomniejsze placówki działały m.in. w Świętochłowicach, Rudzie Śląskiej, Tychach. Większość z nich handlowała artykułami spożywczymi i kosmetycznymi, a tylko te największe miały w sprzedaży także inne towary, w tym telewizory, lodówki, radioodbiorniki inny nowoczesny sprzęt elektroniczny. Te mniejsze placówki „Pewexu” usytuowane były w holach hoteli np. ten w Tychach w hotelu przy ul. Marchlewskiego. Była to dobrze zorganizowana i zaopatrzona firma handlowa w deficytowe polskie a także wybrane zachodnie towary. Głównym celem tego komuszego przedsiębiorstwa było pozyskanie dewiz od społeczeństwa. Firma ta chętnie się reklamowała w ówczesnej prasie, ale mało kto mógł sobie pozwolić na zakupy w tych sklepach, a już zwłaszcza droższych towarów, w tym elektroniki. A ta ostatnia była dostępna w tych sklepach, bo reklamowano ją w prasie z epoki (ilustracja na początku tekstu). Co już wówczas oferował „Pewex” w zakresie sprzętu elektroakustycznego? Wszystko co było możliwe do kupienia dla Polaka, a więc radioodbiorniki, radiomagnetofony i magnetofony. Były to urządzenia japońskiego koncernu Matsushita z którym PRL podpisał umowę produkującego urządzenia występujące pod nazwą Panasonic lub National. Cena tych urządzeń w „Pewexie” była niższa nią na Zachodzie, ale dla Polaka były to sumy bajońskie. Przykładowo cena w złotówkach prezentowanego na początku tekstu radiomagnetofonu National była trzykrotnością tego, ile kosztował polski radiomagnetofon „Jola 2”.
W 1974 r. byłem dzieckiem i nie miałem pojęcia o sprzęcie radiofonicznym i ówczesnych audycjach radiowych, choć już wtedy słuchałem Programu I. Z tego względu nie mam osobistych wspomnień dotyczących ówczesnych audycji muzycznych. Powyższy tekst napisałem na podstawie dokumentów publikowanych w epoce w prasie, wspomnień dawnych dziennikarzy muzycznych, opracowań o Polskim Radiu i wybranych (a więc niepełnych) ramówek z programem drukowanych w prasie, a także materiałów z Internetu. Dołożyłem starań, aby to opracowanie było jak najbardziej rzetelne i pełne, ale wiem, że pewne kwestie są niedopracowane lub zbyt pochopnie przedstawione, co wynika wyłącznie z braku dostępnych mi źródeł.
Opracowanie ogólne o audycjach muzycznych Polskiego Radia w 1974 r. przedstawiłem powyżej, a wybrane ramówki z programem radiowym z tegoż roku opublikuję w kolejnym wpisie na bloga.
Subskrybuj:
Posty (Atom)